Cursus fotografie
Cursus fotografie
Belichting
Fotowedstrijd 10 tips
Landschap fotograferen
Fotograaf
Digitale foto's
Opleiding fotograaf

Specialisaties
Macrofotografie
Portretfotografie
Urban fotografie
Vogelfotografie
Straatfotografie
Productfotografie

Foto tips
Fotografie tips
Baby foto tips
Groepsfoto maken
Fotoshoot tips
Insecten fotograferen

Software
Beheer van foto's
Digitaal fotoalbum
Fotoprogramma vergelijken
Zwartwit met Photoshop

Fotografie artikelen
Fotografie overzicht

Verdieping
Kleur en kleurenleer

Foto tijdschriften
Foto tijdschriften
Zoom
Photo Digitaal
P/f Professionele Fotografie
Fotomagazine
Focus
Digifotopro
Chip Foto Video
Camera Magazine
Fotaal

Verder kijken
Fotograaf gezocht

Contact
Artikel schrijven
Link aanvragen
 
Fotografie opleiding
Een opleiding tot fotograaf is de droom van veel amateur-fotografen.
Opleiding fotografie MBO HBO
World Press Photo van het jaar 2007: alleen topfotografen winnen een dergelijke prijs.
Fotografie studie
Een extreem laag standpunt levert ook bij niet-portretjes een spannender plaatje op. Bewegingsonscherpte doet de rest.
 
Leren fotograferen tijdens opleiding
Scherpte en onscherpte creeëren door een groot of juist klein diafragma in te stellen
 
Suggesties voor kaders tijdens studie fotografie
Een kader maken met behulp van een doorkijkje zorgt voor een spannend beeld.
 
MBO opleiding fotografie
Tijdens een fotografie opleiding leer je experimenteren met de uitsnede en de stand van de camera.
 
Fotografie tips: tegenlicht en standpunt
Gewoon een plant uit de vensterbank, maar een goede fotograaf weet er een prachtige foto van te maken.
De onderste vijf foto's zijn van Wessel van Binsbergen.
 
 
 

Fotografie opleiding

Wil je fotograaf worden en ben je op zoek naar een fotografie opleiding? Op deze pagina lees je wat het beroep van fotograaf inhoudt en wat je allemaal leert tijdens de opleiding.

Wat is een fotograaf?

Fotograferen wordt 'schrijven met licht' genoemd. Een fotograaf schrijft dus met licht. Dat doet een fotograaf met de camera. Echter, ook maken fotografen steeds vaker gebruik van de computer om hun foto's te bewerken.

Fotografen werken vaak in dienst van anderen als illustrator om teksten aan te vullen. Een beeld zegt immers meer dan 1000 woorden? Een reisbestemming beschrijven is natuurlijk mooi, maar zonder foto's van de locatie gaat niemand er heen.

Een fotograaf werkt vaak ook min of meer als verslaggever. Die brandende fabriek moet immers ook op de foto?

Specialiseren tijdens de studie

Fotografen specialiseren zich vaak omdat het vakgebied van de fotografie zo enorm groot is. Er zijn verschillende richtingen waarin een fotograaf zich kan ontwikkelen. Al die richtingen hebben één ding gemeen: het eindproduct is steeds een afbeelding of foto.

Soorten fotografen

Natuurfotograaf: maakt met name natuurfoto's. Vogelfotografie is zelfs nog een specialisme binnen natuurfotografie.
Sportfotograaf: werkt voor een persbureau en richt zich op sportwedstrijden of sporters.
Mode- en portretfotograaf: maakt portretten voor bladen, voor PR-bureaus of voor reclamecampagnes.
Medisch fotograaf: werkt in ziekenhuizen of bij universiteiten. Een medisch fotograaf legt de onderzoeksresultaten vast voor wetenschap of onderwijs. De illustraties van medische boeken worden door een medisch fotograaf gemaakt.
Politiefotograaf: maakt foto's van ongevallen of gevolgen van misdrijven. Dit kan dienen als bewijsmateriaal.
Persfotograaf: maakt voor een persbureau of een krant foto's van belangrijke gebeurtenissen.
Reisfotograaf: maakt fotoreportages van reisbestemmingen voor toeristische boeken of reisgidsen.

Wat doet een fotograaf?

Het werk van een fotograaf is heel afwisselend en bestaat uit verschillende onderdelen. Voor elk specialisme ligt dat iets anders. Maar er zijn algemene onderdelen van het werk die voor de meeste fotografen belangrijk zijn. Deze thema's komen over het algemeen in het basisdeel van de fotografie opleiding aan bod.

Een fotograaf moet bij zijn werk aandacht besteden aan:
- voorbereiden: inlezen, onderzoek doen, een reis plannen, een locatie zoeken of producten bij elkaar zoeken, de uitrusting controleren
- reizen: veel foto's worden op locatie gemaakt en die locatie is meestal niet bij de fotograaf thuis
- communiceren en overleggen: zowel met de opdrachtgever als met mensen die betrokken zijn bij de foto of die op de foto worden gezet
- fotograferen: technische zaken instellen zoals belichting, sluitertijd, diafragma. Maar ook compositie en kleurgebruik vragen aandacht.
- beeldmateriaal beoordelen en bewerken: dit gebeurt met de computer. Veel fotografen maken daarnaast gebruik van professionele laboratoria die de foto's vergroten, bewerken en afdrukken.
- netwerken: contacten onderhouden, het bijhouden van relaties voor bijvoorbeeld acquisitie
- kennis bijhouden: door vakbladen te lezen, beurzen te bezoeken en cursussen of fotografie opleidingen te volgen
- inkopen: gebruiks- en verbruiksmateriaal, bijvoorbeeld benodigdheden zoals studio apparatuur of camera apparatuur.
- verkopen: een zelfstandig fotograaf heeft vaak ook een beeldbank met eigen foto's die gekocht kunnen worden. Op dit vlak werken veel fotografen samen.

Waar werk je als fotograaf?

Na je opleiding tot fotograaf wil je natuurlijk aan de slag om geld te verdienen met je kennis en vaardigheden. Dit kan bijvoorbeeld:
- bij de (beeld)redactie van dag- of weekbladen, huis-aan-huisbladen, opiniebladen, tijdschriften
- bij het ondersteunende team van een ziekenhuis of universiteit
- in een fotozaak als fotolaborant of portretfotograaf of bruidsfotograaf
- bij een fotostudio: bijvoorbeeld voor productfotografie
- bij een reclamebureau als vaste fotograaf, bijvoorbeeld voor bedrijfsfotografie
- voor een kledingfrabriekant: je fotografeert shows en nieuwe collecties
- bij een fotopersbureau, vaak samen met andere fotografen

Zelfstandig fotograaf?

Je kunt natuurlijk na je fotografie opleiding ook aan het werk als zelfstandig fotograaf. Je werkt dan voor allerlei opdrachtgevers of als kunstenaar. Dit is echter wel een vrij onzeker bestaan, vooral in het begin. Je weet immers vaak niet of je voldoende werk blijft houden. Ben je beginnend fotograaf dan kun je het beste solliciteren naar een vaste baan. Je doet dan de ervaring op die nodig is als je op enig moment voor jezelf wilt beginnen.

Wat is je plaats in de organisatie?

Afhankelijk van je werkplek en functie werk je meer of minder samen met anderen. Veel fotografen werken graag behoorlijk zelfstandig. Anderen maken na de fotografie studie al snel deel uit van een wat grotere organisatie in de mediawereld. Fotografen werken dan bijvoorbeeld samen met redacteuren, tekstschrijvers of journalisten. Binnen de reclamewereld wordt veel samengewerkt met vormgevers.

Een fotograaf die beschikt over een grote studio, werkt veel samen met decorbouwers, visagisten en studioassistenten of belichters.

Welke competenties heb je nodig?

- Creativiteit en artistieke gaven. Een goede fotograaf maakt van een gewoon tafereel een bijzonders foto of van een gewoon mens een mooi portret.
- Technische kennis en inzicht. Je moet verstand hebben van camera's, optiek, belichting en digitale verwerking van beeldmateriaal.
- Communicatieve vaardigheden. Fotograferen vereist vaak samenwerken. Bij portretfotografie is dat nog belangrijker. Je moet mensen bijvoorbeeld op hun gemak stellen om ze op hun best te fotograferen.
- Assertiviteit en durf. Ook in lastige of ongebruikelijke situaties moet je het hoofd koel houden en je werk kunnen doen.
- Commerciële vaardigheden. Dit speelt vooral als je zelfstandig fotograaf bent. Je bent dan zelfstandig ondernemer en dat vereist commerciële kennis en vaardigheden.

Welke fotografie studie kies je?

Er zijn in Nederland veel mogelijkheden om een opleiding tot fotograaf te volgen. Een aantal basisopleidingen wordt op mbo-niveau aangeboden. Daarna kan je kiezen uit verschillende hbo-opleidingen. Op dit niveau kun je je dan ook tijdens de fotograafopleiding specialiseren.

MBO opleidingen fotografie?

Na de opleiding AV-Productie kun je als fotograaf gaan werken. Je kunt dan bijvoorbeeld aan de slag bij een fotografiestudio, tijdschrift, krant of als freelance fotograaf. Je kunt na deze opleiding zelfs een eigen winkel gaan starten. Let wel op, want de mbo fotografie opleiding AV-Productie kent verschillende uitstroomrichtingen, waar fotografie er één van is. Voor meer informatie over creatieve mbo opleidingen, kun je bijvoorbeeld op MBOstart kijken.

HBO opleidingen fotografie?

Denk je aan een fotografie opleiding op hbo niveau, dan kom je al snel uit bij de kunstacademie. De kunstacademie kent namelijk verschillende richtingen, zoals: grafisch vormgever, illustrator en fotografie. Als je een specialisatie fotografie zoekt, hou er dan ook rekening mee hoe die wordt aangeboden. Fotografie is soms een aparte opleiding, zoals de hbo fotografie opleiding in Den Haag. Meer informatie over hbo kunstacademie is te vinden op HBOstart.

Hieronder worden diverse fotografie studies besproken.

Fotovakschool: HBO én MBO

Aan de Fotovakschool kun je de basisopleiding Fotografische Vormgeving volgen. Deze studie fotografie kan zowel in voltijd als in deeltijd. Het programma van deze praktijkgerichte studie op mbo en hbo-niveau bestaat diverse fasen. Het begint met een oriënterende fase waarin de basisvaardigheden aan bod komen. Dan volgt de hoofdfase waarin je je kennis uitbreidt en leert toepassen. Tenslotte is er de eindfase waarin je werkt aan je eindpresentatie en scriptie.

Je kunt deze foto opleiding in twee of vier jaar afronden. Je krijgt vakken als portretfotografie, belichting, analoge en digitale technieken, montage, cameratechniek en creativiteit. In de eindfase werk je aan je eindpresentatie en scriptie. In deze fase is vooral de samenstelling van je portfolio en het uitvoeren van verschillende examenopdrachten van belang. Er wordt ook veel aandacht besteed aan het beoordelen van elkaars werk.

Fotografie opleiding MBO
De fotovakschool biedt een voltijd opleiding MBO niveau 4 aan. Tijdens deze geaccrediteerde voltijdopleiding ga je drie dagen in de week naar school gedurende drie jaar. Als je de opleiding succesvol hebt doorlopen, ontvang je een erkend MBO-diploma, waarmee je kunt doorstromen naar de (reguliere) HBO fotografie opleiding. Het is mogelijk om studiefinanciering aan te vragen voor deze opleiding tot fotograaf.

Fotoacademie

Ook de vakopleiding aan de Fotoacademie kun je zowel in voltijd als in deeltijd doen. In deeltijd is het een avondopleiding. De opleiding duurt tussen de twee en een half en vier jaar. Dit is namelijk afhankelijk van de afstudeerrichting die je kiest. Je kunt kiezen uit de richtingen creatief vakfotograaf, autonoom fotograaf of journalistiek/documentair fotograaf. De studie fotografie wordt afgesloten met een examen.

De fotoacademie is een particuliere opleiding op hbo-niveau.  Een nadeel hiervan is dat je geen recht hebt op studiefinanciering. De de studiekosten zijn echter wel aftrekbaar van de belasting.

Deze fotografie opleiding is heel goed en praktijkgericht.: je hebt bijvoorbeeld uitsluitend les van docenten die zelf het grootste deel van hun tijd als fotograaf werkzaam zijn. Ze weten dus precies waar ze over praten. Er zijn kleine groepen en je bent het grootste deel van de opleiding bezig met concrete foto-opdrachten.

Tijdens deze opleiding leer je werken met bijvoorbeeld verschillende soorten camera's en belichtingstechnieken. Je wordt op de Fotoacademie gestimuleerd om een eigen fotografische visie te ontwikkelen. Er wordt gewerkt met veel gerichte opdrachten op verschillende gebieden. Voorbeelden: sociale reportages, architectuur, portret, mode of geënsceneerde fotografie.

Kunstacademie

Wanneer je HAVO of VWO als vooropleiding hebt, kun je ook naar een academie voor beeldende kunsten. Deze hbo-instellingen tref je aan in veel grote steden. Enkele voorbeelden:
- Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht
- Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam
- Academie Willem de Kooning in Rotterdam
- Koninklijke Academie voor de Beeldende Kunsten Den Haag

Bij al deze opleidingen kun je kiezen voor een afstudeervariant fotografie. Je kunt in vier jaar de voltijd variant doen of in vijf jaar de deeltijdstudie. Je wordt dan opgeleid in zowel vaktechnisch vakken als in creatief en artistiek opzicht. Dat laatste betekent dat je ook veel leert over kunst en vormgeving. Uiteindelijk is de fotograafopleiding aan de kunstacademie een stuk breder dan de opleidingen aan de fotovakschool of de fotoacademie.

Om te worden toegelaten tot de fotografie opleiding, moet je vrijwel altijd werk kunnen laten zien dat je zelf hebt vervaardigd en dat voldoende kwaliteit heeft.

Cursussen en trainingen

Is een opleiding tot fotograaf een beetje teveel van het goede, dan kun je kiezen voor een cursus of training. Dat kost veel minder tijd en het kan ook een mooie opstap zijn tot een studie of avondopleiding. Je kunt een cursus ook doen om na te gaan of het vak van fotograaf iets voor je is. Blijkt dat niet zo te zijn, dan is er ook niet zoveel tijd en geld verloren gegaan. Je kunt ook beginnen met een specifieke workshop, bijvoorbeeld een workshop natuurfotografie.

Bij vrijwel alle centra voor beeldende vorming kan je cursussen fotografie volgen. Vaak zijn er diverse soorten cursussen beschikbaar. Er zijn ook organisaties voor afstandsonderwijs zoals LOI en NTI of Statief die losse cursussen aanbieden.

Avondopleiding

Als je overdag werkt en dus geen voltijd opleiding kan volgen, is een avondopleiding tot fotograaf wellicht iets voor je. De Fotoacademie biedt op de vestigingen in Amsterdam, Eindhoven, Groningen, Nijmegen en Rotterdam de avondopleiding fotografie aan. De enthousiaste docenten zijn als vakfotograaf werkzaam en vertalen hun praktijkervaring naar de les. Ook buiten de lessen om kunnen studenten gebruik maken van faciliteiten en persoonlijke begeleiding. Kijk ook eens bij de site met onderwijskundige begrippen.

Trends in het beroep

De wereld van het beeld is al vrijwel helemaal digitaal. Beroepsfotografen werken allemaal met digitale camera's. Dat betekent dat ze niet meer met het ontwikkelen en afdrukken van foto's te maken hebben. Ze moeten kunnen omgaan met computerprogramma's zoals Photoshop en afdrukapparatuur.

De digitalisering van de fotografie maakt het gemakkelijker om wereldwijd foto's te delen. Dit versnelt het werk van een fotograaf. Ook zijn er veel bewerkingstechnieken bijgekomen. Dit krijgt dus tijdens de fotografie studie ook duidelijk aandacht.

De presentatie van het eigen werk via internet is ook een onmisbare kant van het vak van een fotograaf. Een goede en professionele website is feitelijk een must voor een zichzelf respecterende fotograaf. De meeste fotografen besteden dit werk uit of maken gebruik van een standaardwebsite. Een website bouwen is namelijk echt een vak apart.

Fotografie opleiding MBO HBO

Wat verdien je als fotograaf?

Een fotograaf die bij een werkgever in dienst is, verdient na enkele jaren ervaring ongeveer € 2.300 bruto per maand. In het begin kan dat veel minder zijn. Voor sommige fotografiefuncties, zoals in de detailhandel, is een CAO van toepassing. Zelfstandig werkende fotografen kunnen hetzelfde verdienen, maar ook een veelvoud wanneer ze zeer succesvol zijn. Of een stuk minder als hun werk niet zo bijzonder is.

Carrièremogelijkheden

Als fotograaf ben je een echte specialist in je vak. Dat heeft als nadeel dat carrièremogelijkheden niet zo uitgebreid zijn. Je kunt je vanuit het beroep van allround fotograaf ontwikkelen in een specifieke richting, bijvoorbeeld natuurfotografie of architectuur. Dat heeft echter meestal niet zoveel gevolgen voor je salaris. Veel fotografen beginnen  via een samenwerkingsverband een fotopersbureau of beeldbank. Of een managementfunctie tot de mogelijkheden behoort, hangt sterk af van de grootte en de structuur van de organisatie waar je als fotograaf werkt. Wil je een managementfuntie, dan dien je naast je vakinhoudelijke fotografiekennis wel te beschikken over ondernemers- en managementvaardigheden. Fotograferen is namelijk iets heel anders dan leiding geven.

Welke beroepen lijken er op?

Veel fotografen zijn werkzaam in de media. Vergelijkbare beroepen moet je dus ook in dit vakgebied zoeken. Je hebt het dan bijvoorbeeld over audiovisueel medewerker, vormgever of beeldredacteur.

Verder kijken

Op de site van NVF Fotojournalisten tref je veel informatie aan over het vakgebied van fotografie. Of wellicht is het een idee een keer een fotografie workshop of seminar te volgen. Je kunt je ook verder verdiepen door het bestuderen van boeken over fotografie of het lezen van fotografie tijdschriften. Kijk ook eens bij de online basiscursus fotografie voor goede tips en suggesties.

Photokina foto beurs

Veel informatie over de mogelijkheden van een foto opleiding tref je aan op de Photokina foto beurs. Er staat een uitgebreid artikel over op de fotografie site. Deze site bevat een online foto cursus met meer dan 200 artikelen voor beginners en gevorderden.

Inschrijven voor een opleiding

Elders op deze pagina vind je verwijzingen naar fotografie opleidingen waar je kunt inschrijven.

Fotografie workshops voor kinderen

Er is een speciale organisatie die fotografie workshops voor kinderen organiseert: Kidzklix. De vrijwilligers van Kidzklix zijn natuurfotografen die hun passie voor de natuur en voor fotografie over willen brengen op kinderen. Ze verzorgen fotografie excursies in de natuur voor het onderwijs en voor kinderdagverblijven. Je kunt hen ook inhuren voor bijvoorbeeld kinderfeestjes of andere bijeenkomsten. Natuurbeleving en fotografie zijn heel goed te combineren en dat willen deze fotografen al vroeg aan kinderen leren.

Vacatures fotograaf

Ben je op zoek naar een baan in de fotografie? Kijk dan eens op een speciale vacaturesite voor fotografen. Dit is bijvoorbeeld een handig overzicht van vacaturebanken met veel fotografie vacatures.






Meer over dit onderwerp

Gedrag en ethiekGedrag en ethiek: hoe te handelen als natuurfotograaf?
I iso -> invulflitsIso - interpolatie - invulflits - uitleg begrippen
Nikon D7000Nikon D7000 digitale camera review