Algemeen
Digitale camera
Camera kopen

Objectieven
Teleobjectieven
Groothoeklens

Achtergrond
Smalfilm op DVD
Beeldverhouding
ISO waarde
Resolutie van foto's
Scannen digitaliseren

Toebehoren
Diascanner test
 
 
Dia scanner Ion test
De compacte Ion Film2SD werkt volgens het principe “grote stappen snel thuis”, maar laat wel wat steken vallen.
 
 Dia's digitaliseren met diascanner
Links de scan van de Perfection 4870; rijk van detail en neutraal van kleur. Rechts dat van de Film2SD; geel, weinig detail en bijgesneden.
 
Diascanner gebruiken voor dia's digitaliseren
Een wereld van verschil; links het onbewerkte resultaat van de Epson. Rechts dat van de Ion, iets verhelderd omdat te donker voor publicatie was.
 
Epson diascanner detail
Detailopname Epson scanner. Zie ook afbeelding hierboven.
 
Epson diascanner
De Epson Perfection 4870 is een vlakbedscanner die ook filmmateriaal inleest. Dia’s worden in een houder op de glasplaat gelegd.

Diascanner test

Test diascanners: goedkoop is duurkoop

Luid ratelend komt de diaslede tot stilstand. Als door een wesp gestoken vliegt vader overeind en begint aan het magazijn te trekken. Uit ervaring weet moeder dat er nu genoeg tijd is om voor een versnapering te zorgen. Even later snort de projector weer tevreden. Hilariteit alom wanneer een dia van opa en oma een kwartslag gedraaid blijkt te zijn. Nu staat de charme van vroeger te verstoffen op zolder. Ook al is het klassieke dia-avondje bijna geschiedenis, voor de plaatjes zelf is er een tweede, digitaal leven.

Kleurenomkeerfilm

“Het fotograferen en zelf projecteren van kleurenomkeerfilm is mateloos populair geworden”, meldt een boek uit 1965. Ruim veertig jaar later zou de auteur mogelijk schrijven dat fotograferen met de telefoon en zelf uploaden gemeengoed is. Hoewel het begrip “dia” in ons digitale tijdperk steeds vaker uitleg behoeft, is de erfenis nog steeds aanwezig. Merkwaardig genoeg noemt fotosoftware het tonen van een set afbeeldingen vaak een diavoorstelling. Het heeft echter niets van doen met de diaraampjes op zolder. Wat zou het mooi zijn als deze schat aan beeldmateriaal gekoppeld kan worden aan de fotoverzameling op de computer. Gelukkig zijn er genoeg mogelijkheden om de plaatjes van toen te digitaliseren.

Dia's digitaliseren

Het makkelijkste is om het digitaliseren uit te besteden. Lever de dia’s in bij gespecialiseerde scanbedrijven zoals Didero (didero.nl), Blijf in Beeld (blijfinbeeld.nl) of Dia-Archief.nl. Deze scannen de beelden, plaatsen ze op een medium naar keuze en zenden het geheel weer terug. Gemak komt wel met een prijskaartje; voor het inlezen van een enkele dia rekent men 25 tot 50 cent. Niet zelden telt het dia-archief van de fotohobbyist duizenden exemplaren. Uitbesteden betekent dan diep in de buidel tasten.

Filmscanner

Voor het omzetten naar digitaal gebruiken scanbedrijven filmscanners. Deze zijn speciaal gemaakt voor het inlezen van negatiefstroken en losse dia’s. Natuurlijk kan de fotograaf zelf een dergelijk apparaat aanschaffen en op zijn gemak aan het digitaliseren slaan. De kastjes zijn echter flink aan de prijs. Het goedkoopste lid van de befaamde Nikon Coolscan LS-familie gaat voor minimaal 1400 euro over de toonbank; veel geld voor een eenmalige klus. Tweedehands zijn de scanners populair en vergen daarom ook een forse investering. Een derde optie is een professionele scanner huren. Didero verhuurt de Coolscan 4000ED voor 85 euro per week.

Vlakbed scanner

Wie een trede lager gaat dan topkwaliteit komt uit bij de vlakbed scanners. Van oorsprong zijn dit documentscanners; gemaakt voor het inlezen van pagina’s A4’s of delen daarvan. Bij filmmateriaal concentreert de beeldinformatie zich op een veel kleiner oppervlak. Hierdoor vergt het een veel groter oplossend vermogen dan een velletje A4. Daarbij is een dia doorzichtig en niet reflectief, zoals een blad papier. Door sterk verbeterde techniek en toepassen van een extra lamp zijn steeds meer vlakbedscanners in staat om ook prima filmresultaten neer te zetten. Een veelgekroond voorbeeld is de Perfectionlijn van Epson. Prijzen lopen uiteen van krap 200 tot meer dan 600 euro.

Goedkope scanner

Sinds enkele jaren zijn er goedkope scanners beschikbaar. Apparaatjes van 100-150 euro richten zich op de consument die aanhikt tegen uitbesteden, of de aanschaf van een professionele scanner. Firma Ion levert voor 140 euro de Film2SD; een zeer compact en licht doosje wat gescande beeldjes direct op een meegeleverd SD-kaartje schrijft. Tussenkomst van de computer is niet nodig, scannen kan gewoon aan de keukentafel. Om de prestaties te kunnen plaatsen kruist de Ioncreatie de degens met een Epson Perfection 4870. Tweedehands kost de vier jaar oude vlakbedscanner met filmfunctie ongeveer hetzelfde als de Film2SD.

Dia's of negatieven scannen

Wie denkt dat dia’s of negatieven scannen ingewikkeld is, heeft aan de Film2SD een goede. Behalve de keuze voor negatieven, dia’s of zwartwit, valt er niets in te stellen. Verscherping, stofverwijdering en belichtingsaanpassing schitteren door afwezigheid. Ondanks de eenvoud laat de ergonomie wel te wensen over. Het apparaatje staat rechtop, maar het lcd zit aan de voorzijde. Hierdoor valt het oog er altijd scheef op en is het slecht afleesbaar. Ronduit vervelend is het dat elke keer na inschakelen de datum op één januari 2008 staat. Gescande plaatjes rangschikken op datum verliest zo zijn nut. Maar dan toont de Ion zijn troefkaart: snelheid. Waar de Epson minimaal 65 seconden over een dia doet, is het jeugdige scannertje al bijna klaar voordat de scanknop wordt losgelaten. Ion hanteert dan ook een ander principe dan de traditionele scanner. Er is geen kop die heen en weer schuift. Feitelijk is de Film2SD niets meer dan een fotocameraatje en een lamp.

Eisen scanner

Ook al pretendeert de Ion nergens professioneel te zijn, wie de resultaten beziet moet onwillekeurig even slikken. Om tevreden te zijn met de Film2SD mag de fotograaf eigenlijk geen kwaliteitseisen stellen. De beelden zijn zonder uitzondering veel te geel en hebben een klein, dynamisch bereik. Hierdoor verliezen lichte delen details en slibben donkere plekken dicht. Daarbij benut de scanner niet de hele dia en levert maar krap vier megapixels in plaats van de beloofde vijf. Wat beeldkwaliteit betreft maakt de Epson-met-levenswijsheid op alle fronten gehakt van het Ionproduct. Neutrale kleuren, meer dan voldoende details: de Perfection is een prima scanner voor de kritische fotoliefhebber. Daarnaast heeft de Epson het geavanceerde ICE-systeem aan boord. Met behulp van infrarood licht vermindert het de invloed van stof, krasjes en spetters.

8mm film naar DVD scannen

Heeft u naast oude foto's en dia's ook films zoals 8mm smalfilm die u op DVD wilt hebben? Kijk dan eens bij het artikel over het digitaliseren van film op deze site. Er wordt beschreven welke technieken er gebruikt worden door professionele bedrijven om 8mm en 16mm smalfilm op DVD te zetten. Kijk ook eens bij het artikel over de voordelen van digitaliseren van foto's, films en dia's.

Tekst en foto's: Wessel van Binsbergen. Dit artikel is eerder verschenen in het Reformatorisch Dagblad, een krant voor christenen.






Meer over dit onderwerp

D data -> diafragmaData diafragma - uitleg digitale camera
Foto op aluminium reviewFoto op aluminium ervaringen - review
Dynamische compositieDynamische compositie van een foto: standpunt en voorgrond